Tại Việt Nam nghề dệt nhuộm là một trong những ngành có sản lượng xuất khẩu cao, quy trình dệt nhuộm phải trải qua một quá trình xử lý hóa học và phi hóa học, tùy vào từng công đoạn mà phải sử dụng các loại hóa chất khác nhau. Theo thống kê có khoảng 7.000 loại hóa chất đang được sử dụng trong ngành dệt nhuộm, bài viết này sẽ giới thiệu đến các bạn những hóa chất dệt nhuộm phổ biến nhất hiện nay.
Hóa chất dệt nhuộm hiện nay thường là các chất vô cơ, các loại muối và acid chuyên dùng để ứng dụng vào các giai đoạn dệt nhuộm, giai đoạn hoàn tất hàng dệt may.
Các loại hóa chất này được chia thành các nhóm hóa chất cơ bản trong ngành dệt nhuộm như : Nhóm hóa chất tẩy trắng, nhóm cầm màu, điều chỉnh dung dịch thuốc nhuộm, nhóm xử lý nước thải…
Tùy theo từng công đoạn xử lý sản phẩm vải mà các hóa chất có vai trò:
Hóa chất dệt nhuộm có công dụng: tẩy trắng vải, nhuộm màu, làm đều màu, làm mềm, chống thấm, chống gãy mặt vải, chống nhăn,…
Tồn tại ở dạng thức lỏng, trong suốt, có thể hòa tan trong nước lạnh. Silicone được sử dụng trong ngành dệt nhuộm như một chất làm mềm vải như cotton, vải sợi, cotton dệt kim. Bên cạnh đó, người ta còn sử dụng chất này để khắc phục những tác động vật lý gây ra cho vải trong quá trình trộn vải, căng vải.
Là chất lỏng không màu, nhớt, là chất oxi hóa mạnh vì thế oxy già được sử dụng để tẩy trắng trong ngành dệt nhuộm. Cụ thể hơn, oxy già dùng để tẩy trắng sợi dệt, khử trùng, khử mùi trong các công đoạn sản xuất vải.
Là loại acid yếu, không màu, có mùi đặc trưng. Trong ngành công nghiệp dệt may, nước Javen dùng làm chất tẩy trắng, chất phá màu vải. Quá trình tẩy trắng bằng NaClO rất phức tạp vì ở môi trường trung tính có độ PH = 7 thì phản ứng phá hủy xơ sợi càng mạnh, khi tẩy màu buộc phải chú ý điều này.
Hóa chất dạng chất lỏng, mùi gắt, vị chua, tan trong nước, nhiệt độ sôi cao 118 độ C, là loại axit yếu. Acid acetic dùng trong các công đoạn nấu tẩy để trung hòa lượng kiềm dư (điều chỉnh độ pH), tạo môi trường acid trung bình trong công đoạn nhuộm vải. Ngoài ra chất này còn tác dụng với một số muối kim loại để tăng khả năng bền màu cho phẩm nhuộm trực tiếp.
Acid oxalic có tính độc (làm chết người với hàm lượng từ 5g trở lên), hòa tan được các kim loại như Axit Sắt, Axit Mangan,…ngoài ra chất này làm mất màu quỳ tím.
Là chất cẩn màu trong công nghệ nhuộm và có thể khử được vết rỉ sét trên vải bông rất tốt. Do Axit Oxalic dễ làm hư xơ sợi nên sau khi sử dụng phải xả thật sạch nếu không xơ sợi sẽ dễ bị mục khi sấy khô.
